ŞEYH HÂLİD CEZERÎ
Anadolu velîlerinden. Cizre’de doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. 1839 (H.1255) senesinde vefât etti. Türbesi Şirnas’ın Basret köyünün karşısındaki kabristandadır. Tasavvufta evliyânın meşhurlarından Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin sohbetinde kemâle erdi. İlim tahsiline Cizre’de başladı. Sonra, Irak’ta Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’den zâhirî ve bâtınî ilimleri öğrendi. İnsanları irşad için icâzet aldı. Memleketine zâhir ve bâtın ilminde yetişmiş kıymetli bir âlim olarak döndü.
Bir müddet Cizre’de insanlara dîni öğretmekle, vâz ve nasihatla meşgul oldu. Sonra Buhtan Dağı köylerinden Basret’e gitti. O sırada Buhtan aşiretlerinden iki aşiret arasında büyük kavga ortaya çıkmıştı.
Bu kabileleri barıştırmaya gitti. Onları barıştırdı ve orada insanlara Allahü teâlânın emir ve yasaklarını anlatıp onları irşad etti. Bu köyde bir câmi ve tekke yaptırıp orada ikâmet etti. Bulunduğu bölgede, Siirt’te ve Mardin havâlisinde nâmı duyulup, pekçok insan sohbetine geldi. Devrin ve bölgenin meşhur âlimi Molla Halil Si’ridî de merkebine binip onun bulunduğu Basret köyüne kadar gider sohbetinde bulunurdu.
Şeyh Hâlid Cezerî hazretlerinin en büyük kerâmeti, şer-i şerîfe tam uyması idi. Pekçok insanın saâdete kavuşmasına vesile olmuştur. Tasavufta yetiştirdiği talebelerinden iki zâta hilâfet verdi. Bunlardan biri Şeyh Hâmid Mardînî’dir. Mardin ve havâlisinde irşâd ile vazifelendirildi. Diğer halîfesi Şeyh Sahih Sübkî’dir.
KAYNAKLAR
1) Kitâbu Ahvâl-üd-Dürriyye fî Silsilet-iz-Zibâriyye
