Ramazan ayında oruca niyet etmeden gündüz yemek yiyen kişiye keffaret gerekir mi?
“Ramazan ayı, insanlar için doğru yolu gösteren ve açık ayetler halinde hakkı batıldan ayıran Kur’an-ı Azim’üş-şan’ın nazil olduğu aydır. Ramazan orucundan başka hiç bir orucun bozulmasından dolayı bir ceza ve geçmişteki kusuru düzeltme olarak iki ay oruç tutmak gerekmez. Çünkü Kur’an’ın açık beyanı, yalnız tutulan Ramazan orucunun bozulması üzerine keffareti gerekli kılmaktadır.
Keffaret, oruç tutamamanın değil, orucu kasten bozmanın cezasıdır. Bunun için bir kimse niyet etmediği gün orucunu yese ona sadece kaza lazım gelir. Ancak bu şu demek değildir: ‘Oruca niyet etme, cezadan da kurtul!’ Böyle bir düşünce ağır bir hatadır. Gerçekte ise durum şudur: Müslüman, başladığı bir orucu bozduğunda hata işlemiştir. Bu hatanın affolması için de altmış gün peş peşe oruç tutar. İnşaallah hatası da affolunur. Ama hiç oruca niyet etmeyenin yaptığı işin anlamı, Ramazanın azametini yok saymaktır ki, onun için altmış gün keffaret tutarak kurtulma emeli yoktur. O altmış gün oruç tutmaktan daha büyük istiğfarlar etmeli, kurumayan gözyaşları akıtmalıdır. Meselenin özeti budur. Allah Teala nefislerimize uymaktan hepimizi muhafaza buyursun. Bazılarının oruç tutmamak için akşamdan niyet etmedikleri görülmektedir. Bu davranış haramdır. Allah’a karşı isyan sayılır.
Ramazan orucundan başka hiç bir orucun bozulmasından dolayı bir ceza ve geçmişteki kusuru düzeltme olarak iki ay oruç tutmak gerekmez. Çünkü Kur’an’ın açık beyanı, yalnız tutulan Ramazan orucunun bozulması üzerine keffareti gerekli kılmaktadır. Fakat kasıd olmaksızın bilmeyerek ihmal veya unutmak suretiyle oruca niyet etmeyen kimseler hakkında Nur’ul-İzah adlı eserde, yalnız kazayı gerektiren durumlar sayılırken:
– “Ne oruçlu olmaya, ne de oruç tutmamaya niyet etmeksizin (aç susuz olarak) oruçlu gibi akşam etmek, sadece kazayı gerektirir.
Yine Gündüzün, henüz niyet etmeden tuttuğu orucu unutarak bozduktan sonra oruca niyet ederse, kaza lazım gelir,”diye buyrulmuştur. Yoksa kişi kasıtlı olarak oruç tutmamaya niyet ederek, orucu yerse kesin olarak keffaret gerekir. Çünkü burada unutma veya ihmal değil, kasıt var. Hanefi mezhebinde verilen bu husustaki fetvalarda bu bağlamdadır. Çünkü orucda Hanefi mezhebine göre niyet şarttır ve zeval vaktinden önce muhakkak kişinin oruca niyet etmesi gerekir. Niyet etmediği takdirde akşama kadar yine oruca devam etmesi gerekir. Fakat daha sonra da yine bu niyetsiz tuttuğu günü kaza eder.
