Bir hayvanın kurban olması için gereken şartlarını bir müslümanın bilmesi gereken bir ilmi konudur. Dolaysıyla kurban şartları diyanet işleri tarafından hemen hemen her sene kurban bayramında bir kez daha camilerimiz’de cemaate anlatılır. Kurban, Allah Tealâ’nın ihsan buyurduğu varlığa bir teşekkürdür. bu nedenle kurban kesmek için gereken şartlar önemlidir. Kurban bayramı günlerinde ibadet niyetiyle belli hayvanlardan birini keserek yapılan bir ibadet olduğu için kurban olacak hayvanlarda aranan şartlar engel olacak kusurlarının olmaması ve kurbanın zamanında kesilmesi şartları vardır.
Kurban kesmek, hicretin 2. yılında meşru’ kılınmıştır. Kurban; Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek niyetiyle kesilen hayvan demektir. Biz sizler için kurbanın şartları nelerdir? (kurban ibadetinin şartları nelerdir?) sorusunu derledik.
Kurbanın sahih olmasının şartları : Bir hayvanın kurban olarak sahih olabilmesi için, körlük ve topallık gibi kusûr ve hastalıklardan sâlim olması gerekir. Boynuzu kesilmiş ve iğdiş edilmiş hayvan, kurban edilebilir. Kurbanın semiz olması daha faziletlidir. Kuyruğu ve kulağı kesilmiş hayvan ise kurban olamaz.
Vakit: Kurbanın kesim vakti, Kurban Bayramı’nın birinci günü fecrin doğuşundan itibaren, üçüncü gün güneş batıncaya kadarki üç günlük süredir. Bu müddet içinde kurbanın kesilmesi şarttır. Bu vakitler dışında kurban kesilmesi sahih olmaz. Kurbanı gece kesmek mekruhtur.
Kesilecek hayvanın ayıplardan sâlim olması. Allah`a kurbiyet ve ibâdet maksadıyla kesilecek hayvanların kusursuz ve ayıpsız olmasına Müslümanların dikkat etmeleri, Peygamberimizin (asm) birçok hadîslerinde emredilmiştir.
Kurban kesen kişi, Allah’a yakınlaşma niyeti ile kurban kesmeli, kalben niyet etmelidir. Niyetini dil ile ikrar etmesi de uygun olur.
Hazret-i Âişe validemiz (ra) bildirmiştir ki: Peygamber Efendimiz (asm), “İnsanoğlu, kurban kesme gününde Allah katında kan akıtmaktan daha makbul bir amel işlememiştir. O kurban, kıyamet günü boynuzları, kılları ve çatal tırnakları ile aynen gelecektir. Çünkü kan yere düşmeden Allah’ın kabul mahalline düşmektedir. Artık kurbanlarla gönlünüz hoşnut olsun” buyurdu.
Bir diğer rivayette Peygamber Efendimiz (asm): “Kurban kesen için her kıl karşılığında bir sevap vardır” buyurmuştur.
Kurban Kesmenin Şartları Nelerdir
-Kurban kesecek kimsenin: Müslüman, hür ve yolculuk halinde bulunmayıp mukîm olması, nisab miktarı mala sahip olması gerekir.
-Akıllı ve bülûğa ermiş olma şartı konusunda ihtilâf vardır. İmam Azam ve İmam Ebû Yûsuf’a göre kurban kesmekle mükellef olmak için akıllı ve bülûğa ermiş olmak şartı yoktur. Zengin olan çocuk veya delinin malından velîsi kurban keser. İmam Muhammed’e göre ise akıl ve bülûğa ermek şarttır. Fetva bu görüşe göredir.Kâfire kurban kesme vacib olmamakla birlikte eyyâm-ı nahr (Kurban kesme günleri) da müslüman olana veya bülûğa ermiş olana kurban vacibtir ve kurban kesmesi gerekir
-Seferî olanlar kurban kesmekten muaftır. Bundan dolayı seferîliği gerektirecek yoldan gelen hacılara kurban vücûbiyeti yoktur. Ancak mukîm olan Mekkeliler için bu vücûbiyet düşmez. Eyyâm-ı nahr’da yolculuğa çıkan kişi, vakit çıkmadan mukîm olursa kurbanla mükelleftir. Eyyâm-ı nahr’ın ilk günlerinde mukîm olduğu halde kurban kesmeyen ve son gün sefere çıkan kişiden vücûbiyet düşer.
-Kurban kesmede nisab, sadaka-i fitırla mükellef olmaktır. Bu durumdaki müslümana kurban kesmek vaciptir.
-Kişi vaktin başlangıcında fakir, sonunda zenginleşirse kurban kesmesi gerekir. Kurban kesmekle mükellef olan aldığı kurbanlığı kaybeder ve mal varlığı nisabın altına düşerse eyyâm-ı nahr’da fakir olduğundan yeni bir kurban almaya gerek yoktur. Zengin olduğu halde yerine yenisini alıp keser ve diğerini de bulursa bunu kesmesi gerekmez
