soğan neden göz yakar hiç merak ettiniz mi? Soğan niçin gözü yakar ve gözler’den yaş geldiğini hemen hemen hepimiz yaşamışızdır bu olayı. Yemeklerin vazgeçilmez olan soğanlar diğer sebzelerden farklı olarak kesildiğinde gözlerimizi ve genzimizi yakar ve bizi adeta gözyaşlarına boğar.
Soğan, Soğangiller familyasındaki Allium cinsine dahil tüm bitkilerin genel adıdır. Özellikle Allium cepa türünü anlatmak için kullanılır ve bu anlamda “bahçe soğanı” olarak da adlandırılabilir. Bir soğanı dilimlediğimizde, birçok sayıda soğan hücresini kırarak açmış oluruz. Bu hücrelerin bazıları içlerinde enzimler barındırırlar ve dilimlenerek açıldıklarında bu enzimler dışarı çıkar.
Aminoasit, bu çıkan enzimlerden biridir ve çıktığında gaz hâlini alır. Bu gaz gözlere ulaştığında, gözlerin nemli kalmasını sağlayan sıvı bu gaza tepki verir. Bu da kimyasalların yeniden şekillenmesini sağlar, orta şiddette bir sülfürik asit üretir ve bu gözleri rahatsız eder. Gözlerdeki sinir uçları çok hassastır ve bu etkiye çok çabuk tepki verir. Soğan doğradığımızda gözlerimizin yaşarmasının sebebi budur.
Beyin, gözü rahatsız eden asidi sulandırarak gözlerin korunmasını sağlamak için gözyaşı kanallarına daha fazla su üretmesi mesajını gönderir. Buna karşı verdiğimiz ilk tepki muhtemelen gözlerimizi ovuşturmaktır, ama aslında bu, gözlerimizin daha da yaşarmasına sebep olur çünkü elimizdeki soğan suyunu gözlerimize yaymış oluruz.
Soğan doğrarken gözümüzün yanmasını önlemek için bazı basit önlemler alabiliriz. Yapılacak şey, tahriş edici gazın gözümüze ulaşmasını olabildiğince önlemek. Bunun için soğan doğrarken ondan olabildiğince uzak durmak alınacak en basit önlem. Soğanı doğrarken pencereleri açarak gazın dağılmasını sağlamak ya da olanaklıysa açık havada doğramak alınabilecek en basit önlemler. Ayrıca, soğanı buzdolabına koyarak soğutmak da işe yarayabilir.
