Mehirden söz edilmezse, nikâh caiz olur mu?
Mehir, erkeğin evlenirken kıza vermesi gereken altın, mal veya bir menfaattir. Ayrıca Nikâhı yapılan kadın için mehir bir hak; nikâh eden erkek için ise bunu ödemek farzdır. Mehir, karı ile kocanın veya temsilcilerinin karşılıklı anlaşmasıyla serbestçe belirlenirse ona mehr-i müsemmâ denir. Mehir olarak verilecek mal ister belirlensin, ister belirlenmesin, kocanın onu vermesi gerekir. Hatta taraflar mehir verilmemesi konusunda anlaşsalar bile, erkek az veya çok kadının mehrini vermekle mükelleftir. Çünkü mehir Allah’ın emridir.
Mehir kadının hakkıdır. Akidde ondan söz edilsin veya edilmesin nikâh sahih olup mihrin kadına verilmesi gerekir. Çünkü Allah Teâlâ, Kur’ân-ı Kerîm’de açıkça kadına sıdak verilmesini (mehir verilmesini) emretmektedir. Ancak akitte muayyen bir şey üzerinde anlaşma yapılıp zikredilmiş ise onu vermek gerekir.
Zikredilmemiş ise mihri misil verilmesi icap eder .Yani kız kardeşi, halası ve amca kızı gibi soylan bir olanların mehri ne kadar ise o kadar vermek lâzımdır (1).
Abdullah b. Abbas (r.a) tan rivayet edildiğine göre, Hz. Ali, Hz. Fâtıma ile evlenirken Resulullah (s.a.s) kendisine; “O`na bir şey ver” dedi. Ali: “Bende bir şey yok”deyince de; “Hutamî zırhını verebilirsin” buyurdular.
Bir kadınla evlenmek isteyen bir sahabeye Allah`ın elçisi mehir vermesini bildirdi. Evinden de eli boş dönünce; “Demirden bir yüzük de olsa bak” deyip, yeniden eve gönderdi. Yine boş dönünce, ne miktar Kur`an-ı Kerîm bildiğini sordu ve sonunda şöyle buyurdu: “Haydi git, onu sana bildiğin Kur`an karşılığında verdim” (eş-Şevkânî, Neylü`l-Evtâr, VI, 170).
Bu konudaki ayet ve Hadislerden şu sonuca varılmıştır. Resulullah (s.a.s), mehirsiz hiç bir evliliğe ruhsat vermemiştir. Eğer mehir vacip olmasaydı, bunu göstermek için arada bir onu terkederdi.
Dipnot
el-Hidaye, c. 1, s. 204-205
