Vasiyet, vasiyet edenin malının üçte birinden çıkarılır. Şâyed vasiyet edilen miktar; malın üçte birinden fazla ise» vârisler izin vermedikçe üçte birinden fazlası için vasiyyet uygulanmaz. Tüm vârisler kabûl etmedikçe, bir vâris için yapılan vasiyyet geçerli sayılmaz.
Kimlerin vasiyyeti sahihtir?
Akil, bâliğ ve umûmî tasarruf yetkisine sâhib olanların vasiyyeti sahihtir. Vasiyyet, mülk edinebilen şahıs için ve Allah yolunda yapılır. Müslüman, bâliğ, âkil ve güvenilir her şahsın vâsi kılınması sahihtir.
Vasiyet Çeşitleri
Vasiyet bir olay veya zamanla kayıtlı olmazsa, mutlak vasiyet, belirli bir olayla veya zamanla “şu işim olursa”, “şu zamana kadar ölürsem.” gibi kayıtlı olursa mukayyet vasiyet; mûsâ bihin miktarı, malın üçte biri, dörtte biri gibi bir oranla değil, belirli bir miktarla belli olursa mürsel vasiyet; miktar belli edilmeden terikenin üçte biri dörtte biri gibi bir oran vasiyet edilirse bu vasiyete de gayri mürsel vasiyet denilir. Vasiyet edilen şeyin mal veya menfaat olması bakımından da vasiyetler, vasiyye bi’l-mal ve vasiyye bil’l-menfaat kısımlarına ayrılırlar (Bilmen, a.g.e., V,115; Vehbe ez-Zühaylî, el-Fıkhu’l-İslâmî ve Edilletuhu, VIII, 9).
Fıkıh Istılahında Vasiyet Fıkıh ıstılahında vasiyet iki aynı manada kullanılmaktadır.
1- Bir malı veya menfaati ölümden sonraya bağlayarak bir şahsa veya hayır kurumuna karşılıksız olarak bağışlamak (Tehanevî, Keşşafu Istılahati’l Funûn, II,1526; Nasuhî Bilmen, Hukuku İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu, V, 115).
2- Bir kimsenin ölmeden önce, küçük çocuklarının mâlî işlerini yürütmekte veya terikesinde tasarrufta bulunmakta birisini yetkili kılmasıdır (Tehânevî, aynı yer).
Malını veya bir malının menfaatına ölümüne bağlayarak bir şahsa veya hayır cihetine hibe eden kişiye vasî, kendisine mal veya menfaat bırakılan (vasiyet edilen) kişiye veya hayır cihetine mûsâ leh, vasiyet edilen mala ya da menfaate mûsâ bih, vasiyette bulunma olayında îsa denilir.
