ÇİNİ ESERLER MÜZESİ

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

KONYA MÜZESİ’nin çini seksiyonu KARATAYI MEDRESESt’nin ayakta kalan kısmındadır. Bu medrese; Konya Selçukîler devrinin en güzel (çinileri ile bezenmiş bulunduğu için tarihî çinilerin burada teşhiri çok uygun düşmüştür.

Zarf ile mazruf çok iyi bağdaşmıştır. Bu seksiyon 17 Aralık 1955 de açılmıştır. Burada teşhir edilen çiniler şu beş bölüme ayrılmıştır:

1 — Selçuklu devri divar çinileri u (Birinci vitrinden beşinci vitrine kadar)

2 — Selçuklu köşkü (Yaşayan adı ile Alâeddin köşkü) Çinileri (Altıncı ve Yedinci vitrinlerde)

3 — Kubâdâbâd çinileri (Dokuzuncu vitrinden on ikinci vitrine kadar)

4 — Çini kaplar (Tahta vitrinlerde ve kabların üstlerindeki nişlerde)

5 — Anadolu beylikleri ve Osmanlı devri çinileri (On üçüncü vitrinden on altıncı vitrine kadar)

Selçuklu sarayı köşkü etrafında yapılan iki kazıda çıkan sır altı ve sır üstü Selçuk devrinin resimli ve yazılı çinileri çok kıymetlidir. Köşkün iç dıvarlarmdan düştüğü anlaşılan bir çini parçası üzerinde mavi zemin üzerine Selçuk neshi kırmızı ile yazılan bir mısralık kitabe parçası gibi Selçuklu devrinin asker ve sivil giyinişlerini» silâhlarını gösteren resimler de tarihin karanlık dehlizlerini aydınlatacak üstün değer taşıyan tarihi yadigârlarıdır.

Bir kitabe parçasının üstünde, köşkün inşa tarihini gösteren arapca kitabeden yalnız (ve altı yüz) mânasına gelen ( 4… ) kalmıştır.

Kitabenin birler, onlarını gösteren parçaları yok olmuştur.

Selçuklu devrinin askerlerinin elbise, ayakkabı ve serpuşları ile silâhlarını gösteren renkli resimler asker! tarihimizi ilgilendiren eşsiz bergüzarlardır.

Sultan I. Alâ-ed-dinM Keykubad tarafından BEYŞEHİR gölünün batısında göle hâkim tarihî GURGURUM şehri civarında kurulan ve hükümdar adına nisbetle KEYKUBÂD ÂBÂD ve KUBÂD ÂBÂD adı ile alman, yeri ilk defa katiyetle 20 sene evvel tarafımızdan tesbit edilerek ALÂÎYE (1) adlı eserimizde ilim âlemine sunulan saraym harabelerinde yapılan kazılarda çıkan çiniler medresenin eyvan halindeki mescidinde ve dersanesindeki vitrinlerde teşhir edilmektedir.

Bu seksiyonda KUBAD ÂBÂD sarayının inşa malzemesinden tuğla, çivi, renkli cam gibi şeyler de teşhire konulmuştur.

Burada teşhir edilen en önemli çinilerden birisi de çift başlı kulaklı yırtıcı bir kuşu tasvir eden oğuz boyundan inen Konya Selçuklularının ONGUN’udur. Türklerin bu mukaddes kuşuna şimdiye kadar (Kartal) deniyordu. Bu kartal değil muhtelif Türk lehçelerinde hafif söyleme farklarile PUHU, UĞU, UHU denilen kuştur. Eski bir kopyeci arap harfleri ile yazılan (UHU) kelimesini (ÜÇ) gibi okuduğu için asırlardan beri ilim adamlarını şaşırtmıştır. Biz bu hakikati ilk defa yakalıyarak ilim âlemine sunduk.

( Kitabeleri ve âbideleri ile Erzurum tarihi ) adlı eserimizde bu husus genişçe izah edilmiştir. (2)

Bu ONGUN; petrol rengi yeşil zemin üzerine nakşedilmiştir. Çiniler içinde üstünde devrinin yazılariyle sarayı tavsif ve tasvir eden yazılar vardır. Bir parçada bu sarayın (SARAY-I CİHAN — CİHAN SARAYI) şeklinde tavsif edildiğini görüyoruz.

Çinilerde baharın bütün renkleri, bir çok çiçekler, yapraklar, dünyanın makbul kuşlan, kara ve su hayvanları canlandırılmıştır.

Saray panoları neşe ve şevk kaynağı sayılan kadın resimleri ile süslenmiştir.

Kadın, erkek resimleri devrinin kadın ve erkek giyiniş tarzlarını da gösterirler. Kanatlılar arasında leylek, tavus, kartal, alma, erik kuşları da vardır.

Çinilerde ve mozayıklarda hendesenin bir çok şekilleri de muaffakiyetle kullanılmıştır.

KARATAY TÜRBESİ’nin içinde kıta beli mezar ve mâbed çinileri vardır. Fakat bunların hemen hepti param parça bir haldedir.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir