Yumurtalıklar ve tüpler bir arada adneks olarak adlandırılırlar. Adneksiyel kitleler denilince over ve tüplerden kaynaklanan patolojilere bağlı olarak gelişen kitleler anlaşılmaktadır. Tüplerden kaynaklanan kitle ve tümörlen son derece nadir görüldüğü için adneksiyel kitle denildiğinde genelde over yani yumurtalık kökenli kitleler anlaşılır. Adneksiyel kitleler en sık over kaynaklıdır. Ovaryan kitleler fizyolojik, neoplastik ve nonneoplastik olarak sınıflandırılabilir. Ovarian kitlelerinin 2/3’ü reprodüktif çağda saptanmaktadır ve yaklaşık %80-90’ı benign karakterlidir. Bu kitleler yumurtalık kistleri olabileceği gibi, değişik tümörler ya da iltihabi büyümeler olabilir.
Transvajinal ultrason, adneksiyal kitlelerin tanısı için yararlıdır fakat benign ve malign adneksiyal kitleler benzer morfolojik özelliklerle kendini gösterebilir. Muayenede ele gelen adneksiyel bir kitlenin yumurtalıktan köken aldığını söylemek her zaman çok kolay olmaz. Bu kitleler over dışında uterus, tüpler hatta barsak veya mesane kökenli de olabilir. Mesane yaralanmalarını azaltmak için Folley sonda ile işlem öncesi mesane boşaltılmalı ve uzun sürmesi planlanan olgularda operasyon bitinceye kadar bekletilebilir.
Adneksiyel kitle varlığında bu kitlenin kökeni ve yapısını anlayabilmek için muayenenin yanında dikkatli bir öykü ve yardımcı tanı yöntemlerinin doğru ve yerinde kullanılması özellikle tedavi yaklaşımı açısından önemlidir.
