Hz Osman hayatı halifelik dönemi Eshâb-ı kirâm’ın en büyüklerinden ve Peygamberimizin ( aleyhisselâm ) dâmâdı, üçüncü halifesi Hz Osman hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz. Acaba kaçımız onu tanıyor ve hayatını okumuşuz. Müslüman olmadan önce ticaret ile uğraşan Hz.Osman zengin bir tüccardı, kabilesi arasında geniş bir çevresi ve büyük itibarı vardı. Dört Büyük Halife’den üçüncüsü, aşere i mübeşşere dünyada iken cennetle müjdelenen 10 sahabeden birisi. 12 yıl boyunca Dört Büyük Halife’den en uzun süre halifelik yapan odur. Hz. Osman’ın ilk altı yılı fetihlerle geçmiştir. Son altı yılı da bazı problemler ve karışıklıklarla geçmiştir. İslamiyeti ilk kabul eden sayılı kişilerden biri olan Hz. Osman (ra), hayatı boyunca Peygamberimiz (sav)’e en yakın kişilerden olmuştur. Hz. Osman Bedir savaşı hariç, Müşriklerle ve İslâm düşmanlarıyla yapılan bütün savaşlara katılmıştır.
Yumuşak huylu, edeb ve hâyâ sahibi ve cömert bir zât olan Hz Osman Orta boylu, esmer tenli, güzel yüzlü, sık sakallı, gür saçlı ve iri yapılı olan fıtraten temiz ve nezih bir insandı. İçki içmeyi Cahiliyye Devrinde kendisine haram kılmıştı. Servetini Allah yolunda ve din uğrunda sarfetmekten zevk alan bahtiyarlardandı. Hafız-ı Kur’ân’dı. Geceleri, namazında bütün Kur’ân’ı hatmederdi.
Cennetle müjdelenen on sahabîden biri olan Hz. Osman, aynı zamanda Resûl-i Ekrem Efendimizin damadıdır. Önce Peygamberimiz (s.a.v.)’in kerimesi Rukiyye’yi aldı. O, vefât edince, Resûlullah onu bu sefer kızı Ümmü Gülsüm ile evlendirdi. Resulullah (s.a.s)’in iki kızıyla evlenmiş olduğu için “iki nûr sahibi” anlamında, “Zi’n-Nureyn” lakabıyla anılır olmuştur. Hz. Osman, Peygamberimizin vahiy katiplerindendi. Güzel yazar, güzel konuşur ve çok kuvvetli bir hatipti. Daima Kur’an-ı Kerim okur, O’ndan çeşitli meseleler çıkarırdı.
Peygamberimiz’den (Sav) 9 yıl sonra doğmuştur. Hz. Osman (ra), 580 yılında Taif’te doğdu. Kureyş’in zengin Ümeyyeoğulları ailesindendi. Babasının adı Affan’dır. Hz. Ömer’den (ra) sonra halifelik görevini 644 yılında almış ve 12 yıl kadar sürdürmüştür. Babası Affân olup, Kureyş kabilesinin Benî Ümeyye kulundandı. Hazreti Osman’ın soyu, Abd-i Menafta Peygamberimizin ( aleyhisselâm ) temiz nesebi ile birleşir.
Hz. Osman (ra), ilk müslüman olanların beşincisidir. Müslüman olduğu sırada 34 yaşlarındaymış.
12 sene hilâfet makamında kalan Hazreti Osman, cesur idi. Hiçbir felâket karşısında sarsılmamıştır. Bunun için halifeliği de başarılı geçmiştir. Bilhassa halifeliğinin ilk yılları, İslâm târihinde altın bir devir teşkil eden Ebû Bekir ve Ömer ( radıyallahü anh ) devirlerinin bir devamıydı. Devrinde bir çok fetihler yapılmıştır. Halifelik döneminde İslam devleti genişlemiş, Horasan, Hindistan, Mâverâünnehir, Kafkasya, Kıbrıs adası ve Kuzey Afrika’nın birçok yerleri onun zamanında feth edilmiştir. Donanma kurmuş, ekonomik reformlar gerçekleştirmiştir. İlk islam parasını basmış, bütün masraflarını karşılayarak Kabe ve Mescidi Nebeviyi genişletmiştir.
Hz. Osman (ra), Hz. Ebubekir (ra) zamanında toplatılıp kitap haline getirilen Kur’an-ı Kerim Mushaflarını çoğaltıp önemli merkezlere göndermiştir. Kur’an-ı Kerim’i çoğaltmıştır.
Aynı zamanda vahiy katibiydi. Vahiy katibi; Kur’an ayetlerini yazan kişilere verilen isimdir.
Asiler Hz. Osman (ra)’ın evini kuşattıklarında Medineli gençler onun evini korumak üzere görevlendirildiler. Fakat Hz. Osman (ra) kılıç kullanılmasını istemedi. Böyle olunca asilerle savaş olmadı. Son on günde kuşatma iyice güçlendi, gençler evi korurken evin duvarı yarılarak eve girildi. Hz. Osman (ra) 656 yılında evinde Kur’an-ı Kerim okurken şehit edildi.
