NÛDİHÎ
Irak velîlerinden. İsmi, Muhammed Ma’rûf bin Mustafa bin Ahmed Nûduhî’dir. 1761 (H.1175) târihinde Süleymâniye’ye ba?lİ Nûdî köyünde do?du. 1838 (H.1254) târihinde Süleymâniye’de vefât etti. Sivan Kabristanlİ?İna defnedildi.
Âlim bir zât olan babasİnİn terbiyesinde büyüdü. Babasİ Şâfiî mezhebinde idi. Seyyid olup, soyu hazret-i Hüseyin’e ulaŞİr. Kâdiriyye yolu üzerineydi.
Nûdihî, babasİndan, önce Kur’ân-İ kerîmi ö?rendi. Sonra da Medrese-i Gazâiyyede öncelikle okunmasİ âdet olan kitaplarİ okudu. Son derece zekî ve gayretliydi.
Ma’rûf Nûdihî tahsîlini tamamlamak ve icâzet (diploma) alİp hak yola hizmet için medreseleri dolaŞmaya baŞladİ. Netîcede Molla Muhammed Gazâî’nin medresesinde karar kİldİ. Kendisinden fİkİh ilmini tahsîl etti. Daha sonra icâzet alİp Çülan’daki medreselerden birinde ders okutmaya baŞladİ. Bir taraftan da ilmî eserler yazmakla meŞgûl oldu.
Daha sonra da Süleymâniye’ye tâyin olup Câmiü’l-Kebîr’de ders okuttu. Çok talebesi oldu.
Ma’rûf Nûdihî, Kâdirî yolunun usûl ve âdâbİnİ amcasİ Şeyh Ali’den ö?rendi. O da Şeyh İsmâil Kâzânkâî’den almİŞtİ.
Şeyh Ma’rûf Nûdihî’nin yazdİ?İ kİymetli manzûm ve nesir hâlindeki eserlerinden bâzİlarİ Şunlardİr: 1) Tenkîh-ul-İbârât fî Tevdîh-il-İstiârât, 2) Şerhu Manzûmet-i Tenkîh-ul-İbârât, 3) El-Ferâyid fî Nazm-il Akâid, 4) EŞ-Şâmil lil-Avâmil, 5) El-Cevher-un-Nedîd fî Kavâid-it-Tecvîd, 6) Tersîf-ül-Mebânî.
KAYNAKLAR
1) Ulemâünâ fî Hidmet-il-İlmi Ved’dîn; s.572
2) Mu’cem-ül-Müellifîn; c.12, s.41
3) Esmâ-ül-Müellifîn; c.2, s.369
4) El-A’lâm; c.7, s.105
