AHMED ŞÎRÂNÎ
Son devir Osmanlı âlimlerinden. İsmi Ahmed Şîrânî Efendidir. Babası Zürrâ’dan Mahmûd Ağadır. 1879 (H.1297) senesi Şiran kazâsının Karaca köyünde doğdu. Medrese tahsîlini bitirerek 1909 senesinde icâzet, diploma aldı. Müderrislik imtihanını başarı ile verdi. Dâr-ül-Hikmet-i İslâmiyye memuriyeti, Cerîde-i İlmiyye Müdürlüğü yaptı. 1916’da da Sahn Medresesi fıkıh müderrisliğine tâyin edildi. 1920’de Medreset-ül-İrşâd müdürü oldu. 1922’de Konya İmam ve Hatip Mektebi müdür ve muallimliği, 1924’te İstanbul İmâm-Hatip Mektebi hocası oldu.
Türkçe, Arapça ve Farsçanın yanında Fransızca da bilen Ahmed Şîrânî Efendi, Hayru’l-Kelâm ve İ’tisâm isimlerinde mecmualar neşretti. Bu mecmualardaki yazılarında devrin reformcu ve mezhepsizleriyle mücâdele ederek, cevaplar verdi. Bir ara İttihatçılarca dîvân-ı harbe verilen Ahmed Şîrânî, mecmuasında bunlara şöyle cevap verdi:
Bir insan Allah’ı, Peygamberi, din ve mezhepleri inkâr ettikten sonra, “Benim nazarımda din ve mezhep, Kur’ân ve hadîsten ibârettir.” derse, onda ilim ve irfân, akıl ve idrâk, muntazam dimağ, sağlam hâfıza bulunur mu?
“Benim nazarımda dört imâm denilen muhterem zâtlar, İslâmî ilimlerde rusûh sâhibi, derin âlim ve ictihâda kâdir, gücü yeten bir âlimden başka bir şey değillerdir.” diyorsunuz. Bunun hilâfını, aksini iddiâ edecek kimse bulunmadığına göre anlatmak istediğiniz bir maksad var. Fakat pek câhil olduğunuz için istediğiniz şekilde anlatamadınız. Demek istiyorsunuz ki: “Ben onların ilmî şahsiyetlerini tanırım, fakat mezheplerini tanımam.” Artık size ne diyeyim. Açıklanması güç, gizlenmesi güç bir vereme tutulmuşsunuz. Bir mürşidin, yol göstericinin irşâd eteğine, bir âlimin îkâz rahlesine (önüne) vakit geçirmeksizin mürâcaat etmenizi din kardeşliği nâmına tavsiye ederiz.
KAYNAKLAR
1) Son Devrin İslâm Akademisi; s.166
2) Şeriatten Lâikliğe; s.310
3) Son Devir Osmanlı Ulemâsı; c.1, s.226
