İslâm’da rüyanın yeri nedir? Görülen gerçek olabilir mi ve her tâbir doğru mudur?
İslâm’a göre rüyâ üç çeşittir.
1— Sâlih rüya,
2— Şeytân! rüya,
3— İnsanın içinde yaşadığı olaylardan doğan rüya.
Sâlih rüya vaki olacak olan şeyleri vukuundan evvel fıtrî isti-dad ile idrak etmekten ibarettir. Peygmamber (sav) bununla ilgili şöyle buyurur: Mü’minlerin rüyâsı nübüvvetin kırk altı bölümünden bir bölümdür.
Şeytanî rüya insanı korkutup üzüntüden üzüntüye sevk etmek için uyku halinde insanın kalbine verdiği vesveseden ibarettir.
Peygamber (sav) şöyle buyurur: Sizden biriniz sevdiği bir rüya görürse o Allah’tandır. Bunun için Allah’a hamd edip rüyasını söylesin. Hoşuna gitmediği bir rüya görürse o şeytandandır. Şerrinden Allah’a sığınsın ve onu kimseye de açmasm. Toksa kendisine zarar verecektir.
İnsamn içinde yaşadığı olaylardan doğan rüya ise, insan bir şeyle meşgul olup onunla fazlasıyla ilgilendiği için hakkında rüya görür. Peygamber (sav) bir hadiste şöyle buyurur: Rüya üçdür. Allah tarafından olup müjde veren salih rüya, üzüntü verip şeytandan gelen rüya ve insanın kendi kendine bir şeyler söyleyip tasavvur ettiğinden meydana gelen rüya.
Yûsuf suresinde zikredilen Hz. Yusufun rüyasıyla ilgili âyet ile yukarda zikredilen hadisler bunu ifade ediyorlar. Rüyaların içinde hak rüyalar vardır. Ancak her rüya haktır ve her tabir de doğrudur denilmez. Rüyaya göre hareket ve rüyaya istinad etmek doğru değildir. Hatta fıkıh kitapları beyan ediyorlar: Şeytan her ne kadar Peygamberin suretine giremezse de Şâban’ın yirmidokuzunda Peygamber (sav) herhangi bir kimsenin rüyasında yarın Ramazan’m birinci günüdür oruç tutunuz diye emretse de bu rüya ile amel edilmez. Çünkü rüya ilim olmadığı gibi zabt da edilmez.
