Altının nisabı 20 miskâl gümüşün nisabı ise 200 dirhemdir, deniliyor. Yirmi miskâl ile ikiyüz dirhem bugünkü ölçülere göre ne kadardır? 100 dirhem altın kaç gramdır? veya 200 dirhem ne kadar altın eder?
Altın, gümüş ve parada zekât nisbeti kırkta bir, yani yüzde iki buçuktur. Buna göre, yirmi miskal altında yarım miskal, iki yüz dirhem gümüşte ise beş dirhem zekât gerekir. Bu hususta çelişkili sözler söylenmektedir, bir kaçını nümüne olarak zikredilip, sizler için beyan edip hazırladık.
Miskal : Mikdar, kadar; dirhemin, bir tam yedi bölü üçü ağırlığında altın ağırlık ölçü birimi. İslâmî bir terim olarak; zekât ve sadaka-i fıtır vermek, kurban kesmek için gerekli olan zenginliğin belirlenmesinde kullanılan bir ağırlık birimidir.
Dirhem : Arap para sisteminde gümüş sikke yerine kullanılmış, daha sonra Osmanlılara geçmiş bir para birimi. Çoğulu derâhim’dir. Farsça direm’den alınmadır.
Yusuf al-Kardavi, Fıkh al-Zekat adlı kitabında diyor ki:
“20 miskal altın 85 gram
200 dirhem gümüş 595 gramdır.”
Menhel al-Azb al-Mevrüd da şöyle diyor:
“20 miskal altın 93 gram
200 dirhem gümüş 624 gramdır.”
Teshil al-Meram da şöyle diyor:
“20 miskal altın 100 gram
200 dirhem gümüş 700 gramdır.”
Çünkü bir miskal-i şer`i yüz tane arpa ağırlığındadı, yüz tane arpa da beş gramdır. Böylece 5*20=100 gram olur.
Şafii, Hanbeli ve Malıki mezheplerine göre ise:
“20 miskal altın 72 gram
200 dirhem gümüş 504 gramdır.”
Hanefi mezhebinde bu ihtilaf var iken, altında yüz ile seksen arasındaki rakam olan doksanı gümüşte de beşyüz ile yediyüz arasındaki rakam olan altıyüzü kabul etmek daha uygun olur.
