Allah’ın emirlerini uygulayıp, yasaklarından menetmek, zulm ve anarşinin doğuşuna meydan vermemek hak ve adaleti ayakta tutmak için bir lider lâzımdır. İslâm dininde buna Halife veya imâm denilir.
Hilâfet de onun vasfıdır. İslâm dininde hilâfetin büyük bir yeri vardır. Bunun için Peygamber (sav) vefat ettiğinde defn edilmeden evvel ashâb-ı kirâm bir halife tayin etmek için çalışmaya başladılar. Ancak Hz. Ebûbekir’i halife seçtikten sonra defn işine döndüler. Halife olmanın şartlan şunlardır:
1— Müslüman olmak. Yahudi, hıristiyan, putperest ve mürted gibi kimseler halife olamaz.
2— Mükellef olmak Âkil ve bâliğ olmayan kimse halife olamaz. Saltanat ve krallık ile idare edilen memleketlerde Sultan veya kral vefat ederse veliyyülâhd çocuk da olsa yerine geçer. İslâm dini böyle bir şeye yer vermemiştir.
3— Erkek olmak. Kadın, zayıf olup, hamilelik, doğum, hayz ve nifâs gibi hallere mâruz kaldığından vazifesinin gereğini yapamayacağından Halife olarak tâyin edilemez. Peygamber (sav) şöyle buyuruyor: “Başına bir kadın getiren bir toplum felâh bulamaz.”
4— Müctehid olmak. Çünkü Peygamberin (sav) irtihalinden sonra vahiy gelmeyeceğine göre müçtehid olmazsa Kur’ân ve sünnette yer almayan yeni olayların cevabını bulamaz.
5— Cesur olmak.
6— İleri görüşlü olmak. Yani müslümanlann işini tedvir edebilecek kadar yeterli olmak.
7— Azalan sağlam olmak. Yani, a’mâ, dilsiz ve sağır olmamak. Çünkü böyle olduğu takdirde tam anlamıyla görevini yapamaz.
8— Âdil olmak. Yani Allah’ın emirlerine imtisal edip nehiylerin-den sakınmak.
