Müteneccis: Pislenmiş, kullanılmaz hâle gelmiş anlamlarına gelmektedir. Herhangi bir kimsenin ağzı mütecenııis olursa yıkamadan bir şey yemesi veya içmesi haramdır (34). Yalnız Şafiî mezhebine göre müteneccis olan ağzın ancak su ile yıkanması suretiyle temizlenmesi mümkündür. Hanefî mezhebinde su ile temizlenebileceği £ibi ağızdaki tükrük ile de temizlenebilir (35).
(34) Kurret el-Ayn s. 24(34) Kurret el-Ayn s. 24
(35) Tahtavi şerhi Merakıl Felâh s. 130
Memleketimizde oldukça zeytin ağacı bolca bulunur ve birçok evde klâsik zeytin yağı imalathânesi vardır. Ve hâlâ zeytin yağı imâl eder ve satarız. Bazen fare gibi necis şeyler içine düşüyor ve biz de onu sabun fabrikasına satıyoruz. Ondan yapılan sabun necis sayılır mı?
Hanefî mezhebinde zeytin yağı müteneccis olur ve ondan sabun yapılırsa sabun temiz sayılır. Çünkü istihale neticesinde zeytin yağının ismi değişip başka bir maddeye dönüşüyor (36). Ve onu kullanmakta beis yoktur. Aynı zamanda köpek gibi bir şey tuzluğa düşüp tuz haline gelirse o tuzu yemekte bir sakınca yoktur.
Şâfi’î mezhebinde ise müteneccis olan zeytin yağı sabun haline getirilir veya tezek gibi bir şey yanıp kül olsa bile tâhir olmaz. Binâen’aleyh müteneccis zeytin yağından imâl edilen sabunu kullanmak haramdır (37). Sabunun durumu belli olmadığı için sorup incelemek icab etmez.
(36) İbn Abidîn, c. 1, s. 210
(37) al-Mecmû’ c. 2, s. 584
