Adet sürecinin başlamasında beyinden salgılanan hormonlar önemli rol oynamaktadır. Üreme çağındaki adet düzensizliklerinde ise öncelikle gebelik olasılığı akla getirilmeli ve eğer bu olasılık dışlanırsa diğer hormonal sebeplere yönelik araştırmalar yapılmalıdır. Salgılanan bu hormonların devamından hipofiz bezinden de hormon salgılanmaktadır. Adetin görülebilmesi için overlerde folikül bulunması ve bu foliküllerin hormonal bozukluları bulunmaması gerekmektedir.
Adet görmek için gerekli şartlar nelerdir?
• Beyinden hormon salgılanmalı
• Beyinden salgılanan hormonlara cevap olarak hipofizden hormon salgılanmalı
• Overlerde follikül bulunmalı ve bu folliküller hormon salgılama kabiliyetinde olmalı
• Endometrium bulunmalı ve bu hormonlara karşı duyarlı olmalı
• Ortaya çıkan kanın dışarı akmasına engel olacak bir anomali bulunmamalı
Adet görememeye yol açan nedenler nasıl tespit edilir?
Kişinin yaşı ve sosyal durumu uygunsa, adet görememenin nedeni araştırılırken ilk yapılması gereken, gebelik testidir. Gebelik yok ise diğer hormonal testler yapılır. Tiroit hastalıkları ve bazı tümörler adet görememe ile kendisini gösterir ve hormonal testlerle teşhis edilir.
Bu hormonal testler;
1 – Erken menopoz araştırması için antimüllerian hormonuna bakılmalıdır.
2 – Tiroit hormonları vücutta her şeyi olduğu kadar üreme hormonlarını da etkiler. Bu nedenle adet görmeme sorununda, farklı bir neden bulunamadıysa tiroit ölçümü yapılmalıdır.
3 – Prolaktin ölçümü de diğer bir yardımcı testtir.
4 – İleri yaşlarda menopoz olabileceği düşünülerek FSH, LH ve estradiol hormon testleri de yapılarak ölçülmelidir. Bu şikayetle gelen kişilerin değerlendirmesinde ultrason kaçınılmaz bir yardımcıdır. Ultrason, yumurtalık kist ve tümörlerinin tanınmasına varsa gebeliğin tespitine yardımcı olur.
5 – Kürtaj ve düşük sonrasında adet kanamaları kesilmiş ise rahim içi yapışıklık (Ascherman sendromu) olabileceği düşünülerek HSG (rahim filmi) çekilmelidir.
6 – Nadir de olsa Sheehan Sendromu (hipofiz bezinin tahribi) görülebilir, araştırması yapılmalıdır.
7 – Ayrıca adetleri hiç başlamayan ergenlik dönemindeki kızlara genetik araştırma da yapılmalıdır.
