Bilindiği gibi Aziz Mahmud Hüdâyî, “mutasavvıf, âlim, şair ve Celvetiye tarikatının kurucusu”dur. Asıl adı Mahmûd’dur. Aslen, Cüneyd-i Bağdâdî Hazretlerinin neslinden olup seyyiddir. 1541 yılında Koçhisar’da doğdu. Bursa’da Muhammed Üftâde’den feyz aldı. 1598 de Üsküdar’da câmi ve dergâh yaptırdı. 1628’de vefât etti. İrşad ve mânevî terbiyesini şiirleriyle de devam ettiren Azîz Mahmûd Hüdâyî Hazretleri, bu sahada da gönülleri tenvîr eden pek tesirli eserler vermiştir. Bugün dahî büyük bir gönül hazzı içinde söylenmekte olan pek çok bestelenmiş şiiri vardır. Bu nedenle Aziz Mahmud Hüdayi en güzel şiirlerini derleyerek anıyoruz. İşte Aziz Mahmud Hüdayi’nin şiirlerin‘den “Divan-ı ilahiyat 112” sözleri…
Gülistânda gülü handân eden dost
Ana bülbülleri nâlân eden dost
Dilerse katreyi ummân eden dost
Kimini kul kimin sultân eden dost
Bakarsan âleme bir özge üslûb
Kimi tâlib olupdur kimi matlûb
Kimini ağladıp mânend-i Ya’kûb
Kimini Yûsuf-ı Ken’ân eden dost
Tılısm olup benî-Âdemde sûret
Konulmuş anda esrâr-ı hakîkat
Mukaddem görünüp şevk ü mahabbet
Tecellî-i cemâl ihsân eden dost
Habîb’e emrin ile hısn olup gâr
Halîl’e gülşen oldu şiddet-i nâr
Za’îfin eylesen derdine tîmâr
Ne var ey derdlere dermân eden dost
Şunu kim ede Mevlâ mazhar-ı zât
Hüdâyî tan mı bulsa nice lezzât
Cemâline edip insânı mir’ât
Kemâl-i hüsnünü seyrân eden dost
