Bilindiği gibi Aziz Mahmud Hüdâyî, “mutasavvıf, âlim, şair ve Celvetiye tarikatının kurucusu”dur. Asıl adı Mahmûd’dur. Aslen, Cüneyd-i Bağdâdî Hazretlerinin neslinden olup seyyiddir. 1541 yılında Koçhisar’da doğdu. Bursa’da Muhammed Üftâde’den feyz aldı. 1598 de Üsküdar’da câmi ve dergâh yaptırdı. 1628’de vefât etti. İrşad ve mânevî terbiyesini şiirleriyle de devam ettiren Azîz Mahmûd Hüdâyî Hazretleri, bu sahada da gönülleri tenvîr eden pek tesirli eserler vermiştir. Bugün dahî büyük bir gönül hazzı içinde söylenmekte olan pek çok bestelenmiş şiiri vardır. Bu nedenle Aziz Mahmud Hüdayi en güzel şiirlerini derleyerek anıyoruz. İşte Aziz Mahmud Hüdayi’nin şiirlerin‘den “Divan-ı ilahiyat 137” sözleri…
Nefse uyup râh-ı Hak’dan taşra çıkmak yol mudur
Kibr ü ucb ile adın dervîş takmak yol mudur
Matlabın a’lâyiken ednâya akmak yol mudur
Yâr-ı bâkî var iken ağyâra bakmak yol mudur
Nice bir olmaz hevâlar nice bir tûl-i emel
Gel beri şimdengeri ey derd-mend insâfa gel
Sâlike lâyık mıdır hîç Zeyd ü Amr ile cedel
Her tasarruf hod Hak’ın sen gayra bakmak yol mudur
Hep Hak’ın kullarıdır küçük büyük erkek dişi
Hizmet-i Mevlâ’da olmakdır kul olanın işi
Anladın mı Rabb’ini hey kendüyü bilmez kişi
Hâzır iken Hâlik’ın etrâfa bakmak yol mudur
Dûr eder Hak’dan seni Hubb-ı sivâ kayd-i alef
Gör ne vech ile sülûk etmiş bu yollarda selef
Nakd-i ömrü eyleme nefsin hevâsında telef
Vech-i bâkî var iken mahlûka bakmak yol mudur
Nice bir emmârelikde eyleye nefsin karâr
İşidip firrû ila’llâh’ı et ol yana firâr
Ko sivâyı sıdk ile gel Hak’a eyle i’tizâr
Her murâdı Hak verir sen gayra bakmak yol mudur
