Bilindiği gibi Aziz Mahmud Hüdâyî, “mutasavvıf, âlim, şair ve Celvetiye tarikatının kurucusu”dur. Asıl adı Mahmûd’dur. Aslen, Cüneyd-i Bağdâdî Hazretlerinin neslinden olup seyyiddir. 1541 yılında Koçhisar’da doğdu. Bursa’da Muhammed Üftâde’den feyz aldı. 1598 de Üsküdar’da câmi ve dergâh yaptırdı. 1628’de vefât etti. İrşad ve mânevî terbiyesini şiirleriyle de devam ettiren Azîz Mahmûd Hüdâyî Hazretleri, bu sahada da gönülleri tenvîr eden pek tesirli eserler vermiştir. Bugün dahî büyük bir gönül hazzı içinde söylenmekte olan pek çok bestelenmiş şiiri vardır. Bu nedenle Aziz Mahmud Hüdayi en güzel şiirlerini derleyerek anıyoruz. İşte Aziz Mahmud Hüdayi’nin şiirlerin‘den “Divan-ı ilahiyat 181” sözleri…
Hakk’a mazhar olduğun fikr et beğim
Ârif isen aç gözün merdâne bak
Lutfa mazhar olduğun fikr et beğim
Ârif isen aç gözün merdâne bak
Nice bir bu resm ü âdet nice bir
Nice bir izhâr-ı bid’at nice bir
Nice bir bu nevm-i gaflet nice bir
Ârif isen aç gözün merdâne bak
Dûna bakmaz himmeti bâlâ olan
Dîni gözler âkil ü dânâ olan
Yarın a’mâdır bugün a’mâ olan
Ârif isen aç gözün merdâne bak
Bilmeyenler matlabın a’lâsını
İhtiyâr eyler cihân gavgâsını
Nefsini bilen bilir Mevlâ’sını
Ârif isen aç gözün merdâne bak
Kim ki oldu cân ü dilden Hakk’a kul
Mâsivâyı terk edip buldu vüsûl
Pendini eyle Hüdâyî’nin kabûl
Ârif ol ko gafleti merdâne bak
