Bilindiği gibi Aziz Mahmud Hüdâyî, “mutasavvıf, âlim, şair ve Celvetiye tarikatının kurucusu”dur. Asıl adı Mahmûd’dur. Aslen, Cüneyd-i Bağdâdî Hazretlerinin neslinden olup seyyiddir. 1541 yılında Koçhisar’da doğdu. Bursa’da Muhammed Üftâde’den feyz aldı. 1598 de Üsküdar’da câmi ve dergâh yaptırdı. 1628’de vefât etti. İrşad ve mânevî terbiyesini şiirleriyle de devam ettiren Azîz Mahmûd Hüdâyî Hazretleri, bu sahada da gönülleri tenvîr eden pek tesirli eserler vermiştir. Bugün dahî büyük bir gönül hazzı içinde söylenmekte olan pek çok bestelenmiş şiiri vardır. Bu nedenle Aziz Mahmud Hüdayi en güzel şiirlerini derleyerek anıyoruz. İşte Aziz Mahmud Hüdayi’nin şiirlerin‘den “Dîvân-ı İlâhîyât 86” sözleri…
Ârif ol âyîne-i insâna bak
Anda aks-i Hazret-i Rahmân’a bak
Ko harâbât ehlinin vîrânlığın
Anda mevdu’ kenz-i bî-pâyâna bak
Sûretinde Âdemi halk eyleyen
Şibh ü misli olmayan sultân’a bak
Semme vechu’llâh’ı fehm etdinse ger
Şeş cihetden bî-cihet cânân’a bak
Keşf olunca sırr-ı tahbîb-i Habîb
Terk-i Gılmân et yeter Vildân’a bak
Firkat ehline yeter kıldın nazar
Aç gözün vâsıl olan yârâna bak
Geç Hüdâyî sûreti ma’nâyı gör
Katreyi ko lücce-i ummâna bak
