Yağ ile ilgili Deyimler ve Anlamı

Don yağı gibi
konuşmayan, hareketsiz (kimse).
Don yağının tortusu gibi kalmak (oturmak)
çevresindekilerle iletişim kurmadan ilgisiz ve donuk kalmak.
İçi yağ bağlamak
yüreği yağ bağlamak.
İçinin yağı erimek
telaş veya kaygı ile üzülmek: ‘içimizin yağı eridiği hâlde umursamadığımızı göstermek için kendimizi cendereye soktuğumuz yıllar…’ -h. Taner.
Kandilin yağı tükenmek
hayat sona ermek, ölmek.
Kendi yağıyla kavrulmak
elinde bulunanla geçinip kimseye muhtaç olmamak: ‘fakat durup dururken, kendi yağıyla kavrulan bir genç kız namusuna bu kadar namussuzca iftira olur mu?’ -e. İ. Benice.
Sinekten yağ çıkarmak (çıkartmak)
olmayacak şeylerden yararlanmaya çalışmak: ‘elverişli durumların kokusunu hemencecik alıyor, sinekten yağ çıkartmasını biliyordu.’ -t. Buğra.
Tabanları yağlamak
alay 1) uzak bir yere yayan gitmeye hazırlanmak; 2) hızlıca koşmak, kaçmak: ‘en iyisi, çantayı da tabancayı da atıp tabanları yağlamaktı.’ -t. Buğra.
Tereyağı gibi
çok yumuşak (elma, armut).
Tereyağından kıl çeker gibi
1) her türlü mecburiyetten, mükellefiyetten ve sorumluluktan kolayca sıyrılarak: tereyağından kıl çeker gibi bu belalı işten sıyrıldı. 2) bir işi kolayca yaparak, becerikli bir biçimde: ‘mehmetlerin askerde dev yapılı kamyonları tereyağından kıl çeker gibi çekip çevirdiklerini seyretmeye doyamazdım.’ -b. R. Eyuboğlu.
Yağ bağlamak
1) üzerine yağ birikmek; 2) semirmek.
Yağ bal olsun
‘yenen, içilen şeyler helal ve afiyet olsun’ anlamında kullanılan bir söz.
Yağ basmak
1) büyük bir kaba yağ yerleştirmek; 2) mec. çok yağlanmak, semirmek.
Yağ çekmek (yapmak)
argo gereksiz biçimde övmek, dalkavukluk etmek.
Yağ gibi kaymak
kızak, taşıt vb. sarsılmadan hızla gitmek.
Yağ yakmak
1) tavada yağı çok ısıtmak; 2) mec. dalkavukluk etmek.
Yağ yedirmek
yağı bir şeyin içine azar azar ekleyerek belli olmaz duruma getirmek.
Yağa bala batırmak
bol bol yedirip içirmek, çok iyi ağırlamak.
Yağlı ballı olmak
araları çok iyi olmak, içli dışlı olmak.
Yağlı kapıya konmak
rahat, sıkıntısız bir yere girmek, geçimini başkasının üstüne yıkmak: ‘kondu, namussuz, yağlı kapıya, diye, hasedini belli ediyordu.’ -h. Taner.
Yüreği yağ bağlamak
istenilen bir şeyin olmasından ferahlık duymak: ‘oh … oh yüreğim bir karış yağ bağladı.’ -h. R. Gürpınar.
Yüreğinin yağı (yağları) erimek
1) çok üzülmek; 2) çok korkmak.