Hastanın haberi olmadan iki hekimin birbirle-riyle anlaşarak hasta göndermeleri ve komisyon almaları caiz midir?
Soruda iki şey göze çarpıyor. Birincisi; bir doktorun bir hastayı diğer bir doktora gönderip havale etmesi, İkincisi; gönderenin komisyon alması.
Bir doktorun bir hastayı ihtiyaç olmadığı halde başka bir doktora gönderip muayene ettirmesi veya filim çektirmesi haram ve büyük bir vebaldir. Meselâ: Birisi herhangi bir yerinden şikâyetçi olduğundan doktora gidiyor, doktor da hastalığı teşhis ettiği halde sırf meslektaşına para kazandırmak veya birkaç kuruş komisyon almak için kendisiyle anlaştığı bir doktora gönderiyor. Böyle bir davranış kesinlikle haramdır. Her iki doktor da Allah’ın indinde mes’uldürler, yaptıkları iş bir çeşit hırsızlıktır. Ama birinci doktorun hastalığı teşhis edememesi veya branşıyla ilgili olmadığındn hastayı başkasına göndermesinde bir sakınca yoktur.
Komisyon almanın caiz olup olmadığına gelince de durum şöyledir:
Komisyon alan doktorun ihtiyaca binaen bizzat hastayı meslektaşına götürüp muayene ettirmek üzere aralarında anlaşma yapılmış ve komisyon nisbeti belirtilmiş ise caizdir. Çünkü burada emek vardır. Tabii hastanın ikinci doktora gitmesi gerekiyorsa durum böyledir. Ama falan doktora git, muayene ol veya filmini çek demekle herhangi bir ücrete müstehak olmaz. Yalnız Şâfiî mezhebine göre bir doktor kendi meslektaşına “tavsiye edip gönderdiği her hasta için şu kadar vereceğim” dese icare olarak değil ceale olarak kabul edilir ve cealete müstahak olur.
