1008 H. 1599 M. yılında Sokullu Mehmed Paşa’mn oğlu Haşan Paşa tarafından yaptırılan gümüş levha ile kaplı kapıdan Huzur-i Pir denilen asıl türbenin medhaline girilir. Buraya kitaplar, levhalar, mâdeni ve ağaç eserler pavyonu denebilir :
Ortadaki birinci pavyonda Mevlâna’nm (Mesnevi) adlı altı ciltlik 25618 beytlik eserinin 677, 687, 723 ve 773 H. tarihlerinde yazılmış nüshaları teşhir edilmektedir. Bunlar yazılan ve tezhipleri itibarile yüksek kıymet taşırlar.
677 H. (1278 M.) tarihini taşıyan Mesnevi Selçuk! devri hattatlarından Abdullah Zada Mehmed tarafından yazılmıştır. Bu gün ilim âlemince tanınan Mesnevi yazmalarının en eskisidir.
İkinci vitrinde Mevlâna’nm 768 H. 1366 M. târihinde yazılmış DİVAN-I KEBİR adlı kitabının birinci cildi ile, Mevlâna’nm oğlu Sulan Veled’in el yazısile mesnevinin dördüncü cildi ve 732 H. 1331 M. de kopya edilmiş.
SULTAN VELED DİVANI teşhir edilmektedir. Bunlar da yazı ve tezhip itibariyle çok mühim eserlerdir.
Bu dehlizin sağında ve solunda zeminden biraz yüksek mezarlar vardır. Sağındakiler Mevlâna’nm soyundan inen veyahut onun irşad ettiği —Kadınlı erkekli— kimselerin kabirleridir. Erkek ölülerin sandukalarının baş taraflarına beyaz Sikke (Külâh) konmuştur. Külâhlara yeşil sarık sarılmıştır. Hatun kişilerin mezarları sikkesizdir. Tahtadan, harçlı malzemeden ve taştan yapılan bu sandukaların bazılarında kitabeler vardır. Kitabelerin birer kopyası sandukalara iliştirilmişti. Hemen hepsi de yanlıştı. Bizim bu kitabımızın müsveddeleri görüldükten sonra bu kopyalar kaldırılmıştır.
