Câmi; KONYA’da ALÂEDDİN TEPESÎ’cin doğusunda kendi adım verdiği mahallede ve sokaktadır. Mâbed dam örtülü kerpiç yapılıdır. Minâ-resi son cemaat yerinin solundadır. Minâre küpünün sokak tarafındaki yüzüne yerleştirilen bir mermere güzel bir tâlîk ile şu dört satırlık kitabe hak edilmiştir.
Şerif-i dil-küşa Âlemde râna
Muhammed paşa yapmış bu diyare
Bu mâdih gûşedip tarih söyler
Zihi âbâde hurrenj o minare
Kitabenin son mısraı Ebced hesabına vurulunca 1178 H. tarihi çıkarl Kitabede yalnız Mehmed Paşa’nm minâre yaptığından bahsedilmektedir!
Bu ya vezin ve Ebced hesabjl zaruretinden doğmuştur. Yahutta kerpiç bina menzumesi içindeki altı taş, üstü tuğla ile yapılan minârenin ehemniyetinden dolayı şair yalnız minâreyi alarak eski bir tabir ile cüz’i zikrederek küllü kastetmiştir.
Câmiin mihrabı çinidir. Çinilerinde kırmızı renk hâkimdir.
Ovalioğlu menzumesinin vakfiyesi bize kadar gelmemiştir] ANKARA vakıflar Umum Müdürlüğü arşivinde bulunan 1751 numaralı defterin 25 nci sahifesinde 25 Muharrem 1288 tarihli bir ilâm suretinde mâbedin vakfiyesinin kayıp olduğu ve bu kayıp olan vakfiye yerini tutmak üzere bu ilâmın verildiği açıkça belirtilmektedir. Burnun bir suretide
KONYA vakıflar Müdürlüğünde bulunan 3 numaralı defterin 410 ncu sahifesinde kayıtlıdır.
Mâbedin bânisi KONYA VALİSİ Çelik Mehmed Paşa’nın mezarı; ŞEMS-İ TEBRÎZÎ TÜRBESİ’nin kuzeyindedir. Vezir Serpuşlu mezar taşında bozuk bir imlâ ile sülüs şu kitabe okunmaktadir:
Çelik Paşay-ı âli cahe rahmet eylesin Mevlâ
Gazade Seyf-i sarım (1) idi hakka mazhar-ı himmet
Polat Paşa gibi zatın zuhuru sulb-i pâkınden
Metanette yegâne hüsn-i tedbirinde bîminnet
Lebib âsa duagûyan okurlar bîriya tarih
Makam olsun çelik paşaya bab-ı vaye-i Cennet
Elfâtiha sene 1179
Kitabeye göre Polat Paşa zade; mâbedini yaptırdıktan bir sene sonra (1179 H. 1765 M.) yılında ölmüştür. Çelik Paşa’nm oğlu İbrahim Paşa da 12 Muharrem 1230 tarihinde ölmüştür. Mezar taşı KONYA müzesindedir. Sicill-i Osmanî sahibine göre
ÇelikîMehmed Paşa; Polat Mehmed Paşa’nın oğludur. Kapıcı başlık, mir-i mîranlık ve Hamideli mutasarıflığı yapmış, (1156 H. 1743 M.) yılında vezir (1158 H. 1745 M.) de Konya, birer sene fasıla ile Diyarbakır, Van, Karahisar-ı sahip Valisi olmuş, Aydın.
Ağrıboz, İçel, Adana, Sayda, Şam valiliklerinde ve Hac emirliğinde bulunmuş (1175 H. 1761 M.) ve (1178 H. 1764 M.) yıllarında ikinci ve üçüncü defa Konya Valiliğine getirilmiş ve üçüncü defa olarak tayin edildiği Adana valiliğine gitmek üzre iken de 1179 yılı Muharreminde Konya’da ölmüştür. Tedbirli, kudretli, azimli bir devlet adamıydı. İbrahim, Ahmed ve İsmail isimdeki oğullarının üçü de paşa olmuşlardır.
Yine sicill-i Osmaniye göre Oğlu İbrahim Paşa; pederi sâyesinde kapıcıbaşı ve mîr-i mîran olmuş 1223 de Üsküdara geldiği zaman kendisine vezâret verilmiş, Kayseriye ve Alâiyeden sonra İçel mutasarrıfı olmuş, 1234 de nezarete alınarak îstanköye gönderilmiş orada ölmüştür.
Sicil sahibinin bu malûmatı yanlıştır. Çünki İbrahim Paşa 1230 yılında KONYA‘da ölmüştür. KONYA Asar-i atika müzesine nakledilen vezir serpuşlu mezar taşında güzel bir sülüs ile şu kitabe vardır :
Hüv-el-Baki
Ah ile zâr kılarak tazeliğime doymadım
Çün ecel peymanesi dolmuş murat almadım
Hasreta fani cihanda tul-i ömr sürmedim
Konyada metfun çelik
Paşazade merhum
Ve mağfur İbrahim
Paşanın ruhu için elfâtiha
Fi 12. Muharrem. 1230
Sicil sahibi; Çelik paşa’nın 4 ncü oğlu Hüseyin bey’den hiç bahsetmemiştir. (12 Sefer 1231 H. 1815 M.) yılında ölen Hüseyin bey’in mezar taşı KONYA’da ŞEMS MEZARLIĞI‘nda babasının yanında idi. 1 Ağustos 1944 tarihinde mezarlık kaldırılırken bu taş da müzeye kaldırılmak üzre sökülmüştür. Sülüs kitabesi şudur :
Hüv-el-Baki
Genç iken göçtü cihandan
Böyle bir hulk-ı halimi dilerim
Kabrini pürnur eyleye Rabb-il-Kerim
Konyada medfun Çelik paşa
Zade merhum Hüseyin bey
Ruhi için elfâtiha
12. S. 1231 sene
